Besturen is vooruitzien: wat hamsters en bevers ons kunnen leren ( Johan Sanctorum)
door Johan Sanctorum
Het alarmisme rond hitte en droogte bereikt weer enorme pieken. Vroeger was een periode van warm weer goed nieuws, vandaag heet het code oranje of rood. Verstoppen wie zich kan, het Laatste Oordeel komt eraan. En dan is er nog de mare dat de aarde trager om haar as draait dan nooit tevoren: op 29 juni werd een absoluut record bereikt en was een dag 1,59 duizendsten van een seconde korter dan de normale 24u. Waar gaat dit eindigen. Nostradamus zou vandaag al zijn apocalyptische voorspellingen zien uitkomen.
Ondanks de huidige droogteperiode neemt de neerslag in België, over een heel jaar gemeten, niet af maar toe.
Natuurlijk is er een klimaattransitie. Die zijn er in het verleden altijd geweest, en dat de CO2-uitstoot de opwarming van de atmosfeer bevordert, daar moeten we niet flauw over doen. Maar evenzeer zijn het alarmisme en de apocalyptische retoriek misplaatst. Eén simpele vaststelling: ondanks de huidige droogteperiode neemt de neerslag in België, over een heel jaar gemeten, niet af maar toe. Er is van jaar tot jaar een grote variabiliteit, maar in 2020 lag de trendlijn 66 mm of bijna 9 % hoger dan bij het begin van de metingen (1833).
Wat betekent dit? Dat er water genoeg is, er is alleen een stockageprobleem. Je moet er toch geen hogere wiskunde bij halen om te snappen dat opvangen van hemelwater (inclusief gescheiden riolering) en het aanleggen van spaarbekkens de oplossing zijn. Vlaams minister van omgeving Zuhal Demir (N-VA) heeft nu het initiatief genomen om aan het Albertkanaal in Ranst een reservoir te laten aanleggen dat goed is voor drie tot vier miljoen extra kubieke meter water dat tijdens extreme droogte als reserve kan dienen voor drinkwaterproductie. Dat is een voorbeeld van goed bestuur: gouverner, c’est prévoir. Als het goed is, zeggen we het ook.
Politiek nihilisme
Guy Verhofstadt, de man die het Belgische malgoverno op een hoger niveau tilde
Helaas werd het Belgische én Vlaamse beleid in het verleden vooral gekenmerkt door dagjespolitiek en kortetermijndenken. Zie het loodgietersdevies waarmee Jean-Luc Dehaene onsterfelijk is geworden: ‘de problemen maar oplossen als ze zich aandienen’. Dan is het natuurlijk te laat. In België is het altijd te laat. De grote gangmaker van dit politiek nihilisme heet Guy Verhofstadt, Dehaenes opvolger. Het malgoverno, dat altijd min of meer aan de Belgische constructie heeft gekleefd, dankzij de rotte compromissen die deze niet-natie samenhouden, heeft zich met de opeenvolgende paarse en paarsgroene regeringen aan het begin van deze eeuw tot ideologie op zich veredeld.
Een blauwe bazarmentaliteit, gekoppeld aan een groene fata morgana: de ideale mix om de generaties na zich met shit op te zadelen.
Analisten als Rik Van Cauwelaert, Pascal Paepen en Geert Noels zijn daar unaniem over: het zogenaamde progressistisch monsterverbond van toen dreef op een dwaas en redeloos optimisme dat ontaardde in een echte ‘après nous le déluge’– mentaliteit. Daar is de Belgische politiek definitief de bocht uitgegaan, terwijl praalhanzen als Patrick Dewael en de complete Teletubbie-kliek zich op de borst klopten dat ze een modelstaat aan het creëren waren.
Vandaag ervaren we die modelstaat aan de lijve. In één beweging werd de kernuitstap beslist én de uitverkoop van ons energiepark aan Frankrijk gerealiseerd. Een blauwe bazarmentaliteit, gekoppeld aan een groene fata morgana: de ideale mix om de generaties na zich met shit op te zadelen. Verhofstadt is ook de architect van onkosjere operaties om aan snel, makkelijk geld te geraken, zoals de beruchte sale-and-lease-back-constructies. Of denk aan de lege doos, genaamd Zilverfonds, die begrotingsminister Vande Lanotte uit zijn goochelaarshoed schudde.
Geld onder de matras
Dit volksbedrog is de eigenlijke basis van de antipolitieke stemming en het wantrouwen dat de Wetstraatklasse vandaag achtervolgt. De Vivaldi-regering blijkt steeds meer de exécuteur testamentaire van de Verhofstadt-regeringen, die in, in volle Euro-roes, enkel nog aan perceptiepolitiek deden en een collectieve verarming teweeg brachten. De vertrouwensbreuk tussen politiek en bevolking is totaal. Niet alleen het stemgedrag is daarvan een signaal. De burger probeert zijn eigen micro-economie te vrijwaren en doet wat Verhofstadt en C° nooit deden: vooruitzien, reserves opbouwen. Zo’n 300 miljard euro staat er gezamenlijk op alle Belgische spaarrekeningen geparkeerd,- dus de lopende rekeningen niet mee geteld, en natuurlijk ook het geld onder de matras niet-. Een appeltje voor de dorst: de Belg en (vooral) de Vlaming is al lang zijn eigen spaarbekken aan het aanleggen.
De scepsis tegenover een klungelende overheid is wel degelijk te linken aan ‘subversief’ hamster- en spaargedrag van de kleine man/vrouw.
Helaas brengt dat spaargeld vandaag niets op, integendeel, door de inflatie vermindert het aan waarde. Wanhopig zoeken mensen uit de middenklasse naar alternatieven, onder andere vastgoed, wat huizen en appartementen dan weer duurder maakt. Ook niet ideaal. Maar de scepsis tegenover een klungelende overheid is wel degelijk te linken aan ‘subversief’ hamster- en spaargedrag van de kleine man/vrouw.
Dat is een logische reflex. Door de covid-pandemie en de karikaturen van volle karren en lege rekken toiletpapier, werd hamsteren als asociaal gedrag en bijna als een vorm van paranoia beschouwd. Terwijl de kunst er natuurlijk in bestaat om WC-papier in te doen als er zich nog géén schaarste aankondigt. Ook in de natuur betekent overleven vooruit kijken, en bijvoorbeeld een wintervoorraad aanleggen op momenten dat er veel voedsel beschikbaar is. Zo simpel. En toch. Politici krijgen het maar moeilijk geleerd.
Sproeischaamte
Spaarbekken van Kluizen/Oost-Vl.
Ondertussen duiken er weer ronduit idiote voorstellen op om water te sparen, zoals urineren als je onder de douche staat, om zo op toiletwater te besparen. Men denkt dat het een grap is, maar er lopen echt experten rond die u in uw eigen pis willen doen staan. Het woord sproeischaamte duikt op, als de buur vanachter de haag boos toekijkt hoe u de terrasplantjes van water voorziet.
Laat u niets wijs maken: symbolische adviezen als dit dienen enkel om de burger een schuldcomplex en aansluitend boeterituelen aan te praten. Het weekblad Knack heeft rond dat culpabiliserend eco-moralisme een complete marketing opgezet. Neen, het is niét uw schuld als er geen water uit de kraan komt, en neen, u moet niét plassen in de douche om uw burgerzin te bewijzen. Als de politiek nog één laatste kans wil benutten om te bewijzen dat een overheid werkt, dan is het nu, met een efficiënt waterbeheer. De ramp in Pepinster en de droogte op de West-Vlaamse velden moeten als communicerende vaten gezien worden. Het surplus stockeren tegen het moment dat er een tekort is: gouden regel nummer één van goed rentmeesterschap.
Als de politiek nog één laatste kans wil benutten om te bewijzen dat een overheid werkt, dan is het nu, met een efficiënt waterbeheer.
Het defensief spaargedrag van de hamster dient gekoppeld aan het offensief ingrijpen in het landschap van de bever: de natuur heeft alles al uitgevonden. In afwachting dat Zuhal Demir haar bekkens klaar heeft, is het zeker nuttig om uw eigen tuin in orde te brengen, cultiver son jardin zoals Voltaire het noemde. Wacht niet op de overheid, wees zelf de hamster en de bever. Tip voor wie wat spaargeld opzij heeft gezet: verzamel water, laat een grote regenwaterput plaatsen, een gouden investering. Andere aanrader: zonnepanelen mét thuisbatterij, tegen de tijd dat afschakelingsplannen uw huis in het donker zouden zetten. In de limiet valt burgerschap samen met autonomie en zoveel mogelijk onafhankelijk zijn van de netwerken.
U begrijpt dat geen enkele systeempartij, de blauwen en de groenen nog het minst, voor dit soort onthechting te vinden is. Een teken dat we goed zitten.