Geplaatst op 16 december 2022 door Johan Sanctorum

We moeten het tussendoor eens hebben over Dirk Verhofstadt, de twee jaar jongere broer van Guy, de illustere paarsgroene premier uit het begin van deze eeuw die nu in Europa aan de kost komt. Ja kijk, niemand kiest ervoor om een broer te hebben die Guy heet, en niemand is verantwoordelijk voor de wandaden van een familielid. Het zal niet makkelijk geweest zijn om naast zo’n narcistische flapuit op te groeien, het tekent een mens. Dus verkoos Dirk wijselijk om in de schaduw te blijven, en zich nuttig te maken als bezieler van de denktank Liberales, én partij-ideoloog van de Open-VLD (die naam zou een vondst van hem zijn). Guy is de doener, Dirk de denker, die al een vracht boeken op zijn naam heeft staan. Als docent ‘Media en ethiek’ in de vakgroep Communicatiewetenschappen aan de UGent heeft hij daar blijkbaar ook de tijd voor.

Nuttig simplisme

Voor Dirk Verhofstadt is Tom Van Grieken een Hitler in maatpak

Wat ons bijzonder moet interesseren, is de permanente kruistocht van Dirk tegen extreemrechts, meer bepaald het Vlaams Belang, volgens hem een heruitgave van de nazipartij in de jaren ’30. In zijn optiek zijn Van Grieken en C° zonder meer nazi’s in maatpak, die erop uit zijn om met de democratie korte metten te maken. Is dat niet wat kort door de bocht? Neen, de docent Media en Ethiek houdt voet bij stuk en zweert ook bij het cordon als democratische maatregel die 25% van de Vlaamse kiezers als irrelevant wegzet. Uiteraard strookt dat perfect met de lijn van zijn partij die vandaag in de peilingen zelfs geen 10% meer haalt.

De context is anders, en de systeemkritiek komt vandaag vooral van de rechterzijde, niet van links dat zich in Vlaanderen en België vooral tegen het regime aanschurkt.

Maar houdt Verhofstadts standpunt ook historisch-wetenschappelijk steek? Dat is zeer twijfelachtig. Historici zijn nogal beducht voor het motto ‘dat de jaren ’30 terug van weggeweest zijn’. Dat is meer een nuttig simplisme, een slogan vanuit een partijpolitieke agenda, dan een blijk van historisch inzicht. We leven niet in de jaren ’30 van vorige eeuw, we leven in de jaren ’20 van deze eeuw. We hebben mei ’68 en de oliecrisissen zien passeren. Er waren de migratiegolven, er was 11 september 2001, en er is het islamterrorisme. De context is anders, en de systeemkritiek komt vandaag vooral van de rechterzijde, niet van links dat zich in Vlaanderen en België vooral tegen het regime aanschurkt. Niettemin blijft D.V. op die nagel kloppen, en fulmineert in vrijwel elk opiniestuk tegen het Vlaams Belang en (in iets mindere mate) de N-VA.

In De Afspraak van 7 december j.l. zet historicus Georgi Verbeeck, verbonden aan de KUL en de Universiteit van Maastricht, Dirk Verhofstadt op zijn plaats en legt vooral de nadruk op de verschillen met de jaren ’30. Zo heeft corona veel meer impact uitgeoefend op de extreemrechtse opinievorming en retoriek, dan allerlei nostalgische dromen rond een sterke leider, de zoektocht naar Lebensraum, en de vervolging van bepaalde ‘rassen’. Noteer dat de grootste aanhangers van de pro-Israël-lobby heden bij het Vlaams Belang zitten. Antisemitisme lijkt vandaag toch vooral verbonden met de islam, en bij uitbreiding zijn linkse sympathisanten.

Woke-ideologie

Desalniettemin houdt Verhofstadt, in zijn ijver om het VB te stigmatiseren, de groteske vergelijking vol. Extreemrechts staat kritisch tegenover het Belgische regime, en is dus per definitie ondemocratisch. Ze hebben kritiek op de mainstream media en zijn dus tegen de vrije meningsuiting. Zo zijn er nog wel een paar rare kronkels die in het ‘Dagboek 1933’ aan bod komen. De Marokkanen zouden de nieuwe Joden zijn, waarbij hij dan gemakshalve vergeet dat net de islam de intolerantie predikt, en dat de meerderheid van de Europese moslims de sharia boven de rechtstaat verkiest. Dat mensen zich zorgen maken over deze evolutie en rechts stemmen: dàt lijkt vooral het probleem van deze historicus.

Een rector die niet meer gaat voor de vrije meningsuiting, maar voor ideeëncontrole, met camera’s en micro’s en alles erop en eraan: dàt moet ons verontrusten.

Het wordt nog pijnlijker voor Dirk Verhofstadt, als we de optelsom maken van wat hij allemaal niét ziet als een bedreiging voor onze democratie. De zaak bijvoorbeeld met de twee UA-medewerkers, waarvan een privé-conversatie openbaar werd gemaakt, waarna rector Van Goethem hen publiek kapittelde en van racisme beschuldigde; de twee zijn nog steeds geschorst. Een rector die niet meer gaat voor de vrije meningsuiting maar voor ideeëncontrole, met camera’s en micro’s en alles erop en eraan: dàt moet ons verontrusten. Of de dictatuur van de woke-ideologie die soms in een echte heksenjacht ontaardt. Het fascisme toont op verschillende tijdstippen in de geschiedenis verschillende gezichten: vandaag broeit het vooral bij de lafheid van intellectuelen en journalisten, hun conformisme, hun regimegetrouwheid, hun capitulatie voor de politiek correcte wurggreep.

Dat hij daarbij extreemrechts verantwoordelijk stelt voor het afbrokkelen van de privacy, is helemaal van de pot gerukt. Het is de overheid zelf die zich in het nabije verleden zeer ambitieus heeft getoond wat betreft het binnendringen van de privé sfeer, tot en met het recht van de politie om uw huis binnen te vallen, het gebruik van drones die uw woonkamer inspecteren om te zien wie er allemaal aanwezig is, enzovoort: dat zijn geen ideeën van extreemrechts, het zijn enkele van de maatregelen van de nieuwe controlestaat waarin, ironisch genoeg, de partijgenoten van Dirk Verhofstadt een prominente rol vervullen.

Staatsomroep

Het totaal gemis aan objectiviteit en de bedekte censuur binnen de openbare omroep is voor Dirk Verhofstadt dan weer geen probleem 

Wat meer zelfkritiek en gevoel voor actuele geschiedenis zou de broer van Guy dus niet misstaan. Het ene fascisme is het andere niet, zoals het ene liberalisme ook het andere niet is. Het is de huidige kakistocratie, het systematische wanbeleid dat zich toelegt op een gestage inperking van burgerlijke vrijheden, die een antipolitieke stemming bij de gewone man en vrouw veroorzaakt. Terecht, zou ik denken. Het is ook in Kortrijk, de smart city van burgemeester en justitieminister Van Quickenborne, dat de meeste camera’s per vierkante meter hangen. Helaas ontgaat deze tendens van de verchinezing Dirk Verhofstadt compleet. 

De huidige mainstream media, met de VRT voorop, tonen alles behalve blijk van een pluralistische ingesteldheid. De pensée unique domineert over het parler-vrai. 

Ook de rol van de media en bijvoorbeeld het cryptofascisme van de openbare omroep vormen een blinde vlek op het netvlies van onze historicus. Sterker: als je daar kritiek op formuleert, ben je een nazi. De huidige mainstream media, met de VRT voorop, tonen alles behalve blijk van een pluralistische ingesteldheid. De pensée unique domineert over het parler-vrai. De manier waarop praatprogramma’s als De Afspraak bij voorkeur linkse opiniemakers of exponenten van de politieke correctheid een forum geven, en rechtse politici -als ze al uitgenodigd worden- onderbreken, de mond snoeren (recent nog met Barbara Pas), het zijn toch allemaal bedekte vormen van censuur waardoor op de VRT terecht het etiket ‘staatsomroep’ kleeft.

Een professor ‘media en ethiek’ zou dit moeten opvallen, helaas. De hetze tegen rechts en extreemrechts, waarbij de liberalen de democratie zouden rechthouden, laat nauwelijks enige mediakritiek toe. Het is gemakkelijk om politieke tegenstanders als nazi’s te identificeren: dat doet ene Vladimir Poetin ook, terwijl hijzelf perfect demonstreert hoe het fascisme werkt. Dirk Verhofstadt is dringend toe aan iets waar zijn broer niet toe in staat is: introspectie en zelfkritiek. Een mening verkondigen mag iedereen, zichzelf als historicus aan de juiste kant van de geschiedenis plaatsen en op die manier politieke tegenstanders neersabelen, is goedkoop en doorzichtig.

Mijn nieuw boek, getiteld ‘Kakistocratie – Pleidooi voor méér antipolitiek’, kan u bestellen via de boekenwinkel. 

Geïnteresseerd in een lezing rond dit thema? Stuur dan een mailtje naar johan.sanctorum@telenet.be