Vlaamse vrienden, senioren in het bijzonder,

op onze “gedichten elfdaagse” ontvingen we bemoedigende reacties, inbegrepen woorden van waardering. Verschillende mensen zonden ons gedichten, waarvoor uiteraard onze dank! Alles konden we nog niet publiceren maar bij de gepaste gelegenheid delen we deze met u allen.

Zo was er ook een reactie op de keuze voor “In Vlaandres velden”. Toegegeven: in deze vertaling is dit niet het vredesgedicht dat Anton Van Wilderode ons naliet: het was ruw, hard en onmeedogenloos. Ik citeer: “ we werpen u met stervende hand de fakkel toe; gij dient die hoog te houden. Als wij vergeefs die aan u toevertrouwden, dan slapen wij niet,”.

Een vriendschappelijke “brievenstrijd” voerde me naar de belofte om het “IJzertestament”, samengevat in drie kernbegrippen: Nooit meer oorlog – Zelfbestuur – Godsvrede even tegen het licht van een eeuw te houden.

In 1920 trokken Vlaamsgezinde oud-strijders naar het militair kerkhof van Steenkerke om hulde te brengen aan Joe Englisch, de soldaat met de tekenstift. Daaruit groeide de jaarlijkse IJzerbedevaart, een manifestatie waar wij allen mooie herinneringen aan hebben.

Het verhaal van de IJzerbedevaarten – begin, groei, WO ll, repressie, heropstanding, interne strubbelingen, opstart IJzerwake, verschrompeling IJzerbedevaart – is een verhaal dat anderen mogen schrijven. Het is trouwens een verhaal dat pas zal eindigen als we allen weer thuiskomen in Diksmuide op een IJzerbedevaart die niet enkel  herinnering is!

Een IJzerbedevaart in een onafhankelijke Republiek Vlaanderen.

Nu die belofte inlossen:  IJzertestament 2.0, vandaag: Nooit meer oorlog.

Met de inval in mei 1940 van het Duitse leger kwam aan “Nooit meer oorlog” in Vlaanderen  gelijk een einde. De gewapende vrede hield hier slechts 22 jaar stand.

Ik ben geen historicus dus spreek me gerust tegen als ik beweer dat WO II de voortzetting was van W O I, en wel omdat de gevolgen van het “Verdrag van Versailles”  voor de Duitsers zodanig waren dat een partij als de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP) onder leiding van Adolf Hitler (1889-1945) via verkiezingen aan de macht kon komen. Met de gekende gevolgen. Ook dat is een verhaal dat andere mogen schrijven en al geschreven hebben.

In mei 1945 “brak de vrede uit”, zoals een dichter (de naam ontgaat me) het einde van de oorlog omschreef. Repressie kwam en duurt voort tot we amnestie zullen bekomen hebben of zelf verlenen.

Maar het ontbreken van conventionele oorlog in Europa is niet gelijk aan vrede.

De recente bloedige aanslagen in Frankrijk, Oostenrijk en elders – deze herfst of al langer geleden – zijn evengoed oorlogsdaden in een oorlog tussen redelijkheid en fanatisme, tussen tolerantie en bekrompenheid, tussen hen die naar dat ene boek van de profeet, de koran, handelen en zij die een bibliotheek vol met filosofie, theologie en religie raadplegen om een doordachte vreedzame levenswandel te volgen. Of die gewoon een goed mens proberen te zijn.

Net zoals in alle oorlogen – vroeger en vandaag – is er ook nu een pers die zich tot propaganda leent, die feiten verzwijgt, die daden verontschuldigt. In tijden van bezetting controleert de bezetter de pers, in onze tijd doet men aan zelfcensuur, wat mogelijks nog kwalijker is.

Elders in de wereld is er nog wel conventionele oorlog. Daar zijn de strijdende partijen maar al te vaak de handpoppen van wereldmachten die op het schaakbord hun pionnen verschuiven met het oog op invloed of grondstoffen.

Alle “verdragen” ten spijt draait de oorlogsindustrie nog steeds overuren, en wil iedereen een graantje meepikken, het credo “als ik ze niet maak maakt een ander ze wel” indachtig. Elke pacifist zal dat verschrikkelijk vinden maar ’t is een industrie als een ander, zowel over de taalgrens als in ons Vlaanderen, met haar eigen dynamiek. En nog steeds met een belangrijke afzetmarkt.

 “Nooit meer oorlog”? Zij die in 1920 aan het graf van Joe Englisch stonden konden niet weten dat we 100 jaar later dezelfde wens nog steeds koesteren. Zoals Elsschot schreef: we zijn een “lijdzaam volk.”

Vlaamse vrienden, senioren in het bijzonder,

’t is allemaal niets nieuws dat u hier leest, niets dat u zelf al wel eens bedacht of gedacht hebt. Als jullie ervan genieten om het te lezen, dan doet ons dat plezier. Om het met een knipoog naar Bakoenin (zoek die maar eens op!) te zeggen: “Het plezier van anderen vermeerdert het onze tot in het oneindige”. En ’t is ’t enigste dat we nu kunnen doen.

Zij die recent dierbaren verloren willen we verbindend bemoedigen: aanvaard onze gevoelens van medeleven.

We zijn gekomen aan “Teken van leven, 10 bis”. De “bissen” zijn op.

De volgend tekens geven we een romeins cijfer.

Intussen: blijf gezond, en doe alles om gezond te blijven.

Namens de stuurgroep van Seniorenforum Antwerpen,

Dirk van Onckelen, voorzitter.