Vlaamse vrienden, senioren in het bijzonder,

Tram 6: in Antwerpen rijdt die, als ik me niet vergis, van ‘Kinepolis’, via de ‘Elisabethzaal’ (en ‘Opera’) naar ‘’de Singel’ en dan voorbij ‘Antwerp Expo’ om te keren in Hoboken. Vandaag, net als de voorbije weken, zit er op die tram niet veel volk; de genoemde cultuurtempels – net als de populaire Zoo – hebben de deuren noodgedwongen gesloten.

U voelt het al: om niet in herhaling na herhaling te vallen (daarvoor dienen ‘FC DE Kampioenen’ blijkbaar) zullen we het hebben over cultuur. Niet dat schrijver dezes zich een “cultuurmens” zou durven noemen maar evenmin een “cultuurbarbaar”. Zo weet ik bijvoorbeeld dat Rubens een huis had op de Wapper, dat Plantyn een drukkerij bezat, dat het MAS voluit staat voor ‘Museum aan de Stroom’ en dat je (vroeger, misschien nu nog?) op Sint Anneke mosselen ging eten. Basiskennis is aanwezig. Gelukkig dienen deze “tekens” niet om examens af te leggen.

Ik bewonder gidsen die met passie en kennis het verhaal van wat getoond, gehoord, gesmaakt wordt kunnen brengen. Het is een gave, een talent en, denk ik, het schenkt de bezitter ervan evenveel voldoening als hen die het publiek vormen.

Al is de ene gids de andere niet: zo bezochten mijn echtgenote en ik enige jaren geleden de Vaticaanse musea in Rome en terwijl wij onafhankelijk door de zalen dwaalden passeerde ons gidsen die ik het volgende hoorde zeggen (vrij vertaald): “Niet stilstaan en volgen want we moeten nog naar de basiliek.” ’t Was, voor alle duidelijkheid, niet in de Sixtijnse kapel, nog niet in de buurt. Wel, zo kan ik het ook.

Terug naar tram 6, want we dwalen ver af.

Afstappend aan “Diamant” kan je alle richtingen uit, dus ook naar de opera. U vreest de drempel? Niet bang voor zijn, hoeft niet. “Klassieke muziek is als een burcht die hoog op een steile rots boven alles uitsteekt maar waarvan de poorten altijd open staan voor wie de moeite doet te klimmen vanuit het dal der onverschilligheid”. U mag raden van wie deze zin is, ik ga het u  niet verklappen.

Altijd raar gevonden dat mensen bij voorbaat al klassieke muziek “veroordelen” terwijl deze, mits gekaderd in een totale beleving, vooral bij die “ontkenners” of niet-kenners emoties opwekken die ze niet verwachten.

Denk aan filmmuziek, niet aan de voor de film speciaal gecomponeerde achtergrondmuziek maar aan die films waar een regisseur gebruik maakt van klassieke partituren, fragmenten, aria’s (ik mag aannemen dat iedereen nog mee is?) om een handeling diepte dan wel kracht te geven. Ieder van ons kent wel zo’n film, heeft wel zo ’n ervaring meegemaakt. Wel, vrienden senioren, de meeste van die mooiste ervaringen die komen uit… een opera of klassiek meesterwerk.

U vraagt om voorbeelden? “Apocalyps Now” met de Walkurenrit is, denk ik, algemeen bekend. Stanley Kubrick, net als Lars Von Trier, grosseerden voor hun films in klassieke muziek. Als u van film houdt, dan gaat u ook houden van opera en, bij uitbreiding, van klassieke muziek maar… je moet op weg gaan en zelf je weg vinden want elke mens is verschillend.

De wegwijzers zijn zoals deze in Frankrijk: “Tous directions” en “Autres directions”; ben nimmer op één van die twee bestemmingen aangekomen maar heb onderweg veel moois ontdekt. Nog dit meegeven: via bv “YouTube” of “Spotify” kan je de prachtigste fragmenten volledig kosteloos beluiteren en bekijken. 

Weer op tram 6 geet het richting ‘Antwerp Expo’. Voor de boekenbeurs. Eindbestemming van deze rit (er komt dan toch een eind aan!).

Hopelijk – maar we zijn optimisten, dus waarschijnlijk wel – zal ook dit jaar het vroegere “Bouwcentrum”  van eind oktober tot 11 november asiel verlenen aan zo ‘n 100 000 titels. Ik heb zo nooit geteld, ’t kunnen er meer, ’t kunnen er minder zijn. Groot verschil tussen deze asielverlening en de meer gekende variant is dat na 11 november de zalen weer leeg en mooi opgeruimd zijn. Opgeruimd staat netjes, zo leerden we voeger.

Dit alles als “inleiding” tot waar we dit “teken” mee afsluiten: een aankondiging. En die heeft dus met boeken te maken.

Als Seniorenforum Antwerpen willen en zullen we heel wat activiteiten uitrollen op het ogenblik dat we deze concreet kunnen laten doorgaan. Zie vorig “teken” .

We kregen ook de vraag toegespeeld om op een of andere wijze aan “vorming” te doen. Nu gruwelen we zelf van dat woord… maar niet van de idee om inderdaad iets met een “dieper karakter” en gericht op een publiek dat zich misschien nu nog niet door onze werking voelt aangesproken, te bereiken. Maar uiteraard ook u allen die we nu al wél bereiken, dat spreekt!

Met enig gevoel voor ‘opera’ kondigen we dan ook met trots aan dat we binnen de werking van Seniorenforum Antwerpen een project gaan opstarten dat onder de naam “Salon Toverberg” iets met boeken, met schrijvers, met lezers zal omvatten. Voor nu weet u daarmee voldoende, ook al omdat we zelf nog niet veel meer weten. Dat is wat deze quarantaine met mensen doet: het brengt hen op ideeën. (Nogal wat grote literatuur is ontstaan toen de schrijvers gevangenen waren, dus ook in quarantaine. Niet dat deze tekens grote literatuur zijn!!!)

De tram rijdt weer naar z’n stelplaats. De zon schijnt, de lucht is staalblauw, de wereld lijkt prachtig en vooral uitnodigend. Op ’t zicht niets aan de hand…

Maar hou afstand!

Als de statistieken hoopgevend blijven, gaan we kunnen denken aan aftellen.

Hoopvol gestemd wenst de stuurgroep van Seniorenforum Antwerpen u allen gezondheid, optimisme en doorzettingsvermogen!

Hou corona buiten!

Dirk Van Onckelen, voorzitter.