Trump heeft de verkiezingen verloren. Ook in de rechtbank verloor hij. Biden is de nieuwe president, Trump belooft een ordevolle machtsoverdracht. Het democratisch proces in volledig conform de wetten in een democratische rechtstaat afgelopen. Met de idiote bestorming van het Amerikaans parlement door enkele heethoofden heeft Trump nu ook zijn politieke erfenis verloren. Hoe kunnen we het fenomeen begrijpen en wat kunnen we eruit leren?

Waarom heeft Trump gewonnen in 2016?

Trump werd verkozen met een politiek programma dat op twee fundamentele pijlers gebouwd was. Hij beloofde de identiteit te beschermen door de immigratie te stoppen en de welvaart van de Amerikaanse middenklasse te beschermen door de oneerlijke globale concurrentie aan te pakken. Daarmee gaf hij een stem aan de politieke belangen van de brede middenklasse in het diepe Amerika. Die belangen werden decennia niet gehoord, verdedigd en vertegenwoordigd door de elite. Want decennialang volgden zowel de Republikeinen als de Democraten, met nuances, dezelfde agenda van massamigratie en vrijhandel.

Wat is politiek eigenlijk?

In een democratie heeft elke burger één gelijke stem. In een bedrijf is elk aandeel evenzeer een gelijke stem, maar men kan er meerdere bezitten. Via de politiek drukken burgers hun belangen uit waarbij ze elk met een gelijke stem kunnen beslissen. De staat is in beginsel een uitdrukking van de opgetelde belangen van een hele burgergemeenschap. Die belangen worden verdedigd door grenzen te stellen. Arbeidsvoorwaarden bijvoorbeeld ontstaan doordat er door de staat grenzen gesteld worden aan de concurrentie en de vrije markt. Politiek is dus altijd belangenverdediging. De vraag is, wiens belangen werden de voorbije decennia verdedigd?

Vermalen van de middenklasse

Door het afbreken van economische  grenzen en handelsbarrières ten voordele van de wilde mondiale vrije markt is de middenklasse terechtgekomen in een geglobaliseerde en oneerlijke concurrentie. De leidende elite wint daar immers bij ten koste van het volk. Hoe vrijer ze kapitaal en arbeid over grenzen heen kunnen bewegen, hoe optimaler de markt voor de elite werkt ten koste van het volk, wat op zijn beurt verdere machtsconcentratie en winstaccumulatie betekent. De ongelijkheid, zeker in de USA, is dan ook enorm toegenomen de voorbije decennia. De kapitaalsconcentratie neemt hand over hand toe. Productie delocaliseert. Goede jobs verdwijnen ten voordele van hyperflexibele, laagbetaalde hamburgerjobs. Het industrieel kapitalisme dat gebaseerd is op productie wordt vervangen door het financieel kapitalisme dat gebaseerd is op speculatie. De middenklasse betaalt de prijs met slechtere arbeidsvoorwaarden, mindere gezondheidszorg, lagere salarissen en op het einde van de rit mochten ze ook nog eens opdraaien voor de bankencrisis die door diezelfde speculanten van Wall Street veroorzaakt werd. Deze agenda van vrijhandel en globalisering is systematisch door alle presidenten van de voorbije decennia, zowel Democraten als Republikeinen, doorgevoerd. Daarmee werden de belangen van de elite verdedigd, en niet die van het volk.

Vervangen van het volk

Hoewel altijd erg divers, is Amerika hoofdzakelijk gesticht en opgebouwd door Europeanen. Dat veranderde toen de Democratische president Lyndon Johnson in 1965 de immigratiewetgeving wijzigde. Het aandeel burgers van Europese afkomst daalde van toen bijna 90% tot 60% bij de laatste verkiezing. Ten laatste in 2045 zullen mensen van Europese origine een minderheid worden in de USA. Bovendien zullen ze een hogere gemiddelde leeftijd hebben en dus eigenlijk al veel vroeger een minder actieve, bepalende rol innemen in de Amerikaanse politiek, cultuur, economie en samenleving in zijn geheel. Diversiteit tussen mensen van Europese afkomst verandert zo in multiculturalisme. Democraten bedachten dit vervangingsbeleid. Republikeinen na Johnson (Nixon, Reagan, Bush) draaiden dit helemaal niet terug, maar stimuleerden de multiculturele vervangingspolitiek nog verder. De etnoculturele samenstelling van een bevolking heeft natuurlijk een enorme impact op een samenleving. Om dat te erkennen hoeft men geen raciaal determinisme te huldigen. Anderzijds is de USA ook een uniek land met een sterke focus op burgerschap waardoor men letterlijk Amerikaan wordt, toetreedt tot de gedeelde identiteit via het staatsburgerschap. Elke Amerikaan heeft een zeker idee van wat het betekent om Amerikaan te zijn of te worden. Het stoppen van illegale migratie vormt echter de synthese tussen al deze bezorgdheden. En dat beloofde Trump te doen in tegenstelling tot gelijk welke andere kandidaat de voorbije decennia.

Wat heeft Trump ervan terechtgebracht?

De innovatieve combinatie tussen sociaal-economische en identitaire bescherming zien we terug in zijn beleid. Hij probeerde industriële productie en jobs te beschermen door de handel met China te herbalanceren. De economie boomde, de werkloosheid daalde (voor corona) tot historische laagtes, de armoede daalde. Hij haalde militairen terug uit het buitenland en startte in tegenstelling tot zijn voorgangers geen nieuwe oorlogen. Het immigratiebeleid is echter een groot fiasco gebleken. Zelfs onder Obama werden er meer illegalen teruggestuurd. De muur staat er niet en is al helemaal niet door Mexico betaald. De algemene balans voor de doorsnee Amerikaan is echter positief. Niet ik vind dat, de Amerikaan zelf vindt dat. Meer kiezers dan onder Bush of Obama vinden dat hun situatie verbeterd is onder president Trump, zo blijkt uit onderzoek.   

Waarom heeft Trump de verkiezingen dan verloren in 2020? 

Tot voor de coronacrisis uitbrak, leek Trump dan ook op weg naar een vlotte herverkiezing. Toch verloor hij. Bovendien van Joe Biden, een totaal uitgebluste establishment-kandidaat die zich vooral in zijn kelder verstopte. Trump voerde daarentegen als een wervelwind campagne. Hij zette ook effectief een enorme electorale prestatie neer met meer dan 74 miljoen stemmen. Nooit haalde een Republikeinse kandidaat meer stemmen, en erg opvallend, Trump haalde ook meer stemmen bij niet-blanke kiezers dan gelijk welke republikeinse kandidaat sinds 1960, op Bush jr. na. Toch verloor hij met dezelfde flinterdunne marges als waarmee hij won in 2016. De Rust Belt-staten (Michigan, Pennsylvania, Wisconsin) die zo symbolisch waren voor zijn overwinning in 2016 verloor hij opnieuw. Bovendien verloor hij twee traditioneel-Republikeinse staten (Georgia, Arizona). Zijn aanpak van het coronavirus is geen verklaring. Andere regeringsleiders worstelen ook met het coronavirus en worden niet noodzakelijk weggestemd. Het falen van zijn immigratiebeleid verklaart ook niet waarom vooral blanke kiezers met hogere inkomens niet meer op hem stemden en de minderheden precies wel. De reden waarom Trump de verkiezingen verloren heeft, is omdat hij in de val trapte van de Democraten. Zij spraken zijn narcisme aan. Door Trump zelf werd dit een referendum over de persoon Trump, en niet over zijn beleid of politieke agenda. Daarom heeft Trump de verkiezingen verloren. Want zo mobiliseerde hij niet alleen zijn eigen kiezers, maar ook zij die niet voor hem waren.

Nationalisme vs globalisme

De persoon Trump moeten we in een specifieke Amerikaanse context plaatsen. Maar de motor achter zijn overwinning en nederlaag is echter zeer gelijkaardig aan wat elders in de wereld gebeurt, ook bij ons. Dat is veel fundamenteler en dus interessanter dan het personage. Het heersende systeem dient de belangen van de elite. Dit is de hyperklasse die cultureel en economisch belang heeft bij globalisme en waarvan het financieel kapitalisme de kern vormt. Het volk daarentegen ziet zijn belangen het best verdedigd door de natie en het industrieel kapitalisme. De elite werd uitgedaagd door het volk dat met Trump iemand vond om hun belangen succesvol te verdedigen. En die belangen van het volk zijn inherent tegengesteld aan die van de elite en omgekeerd. Politiek gaat immers over een strijd tussen tegengestelde belangen. Daarbij worden keuzes gemaakt. Door die keuzes wint de ene groep en verliest de andere. De elite wint bij globalisme. Zij willen een managed decline of een begeleide demografische vervanging en economische uitverkoop. De elite wint bij globalisme, het volk wint manifest bij nationalisme, en dat is ook aangetoond onder het beleid van Trump.  

Oligarchie vs democratie

Het is ook duidelijk geworden hoe ver de elite wil gaan om de macht te behouden en te heroveren. Ze wilden een democratisch verkozen president afzetten op basis van manifest onwettelijke redenen, gefabriceerd door ambtenaren die diep in het staatsapparaat zitten. Bovendien is duidelijk geworden welke machtsinstrumenten ze tot hun beschikking hebben. Grote delen van de klassieke pers hebben zich ontbloot als pure propaganda-instrumenten voor de elite die de bevolking doelbewust manipuleren en ronduit desinformeren. We komen alles te weten over de persoonlijke eigenaardigheden van Trump, tot zijn haartooi en huwelijksspanningen toe, maar eigenlijk kan niemand bij ons een zinvolle uitleg geven waarom hij 74 miljoen kiezers haalde, of waarom mensen eigenlijk vinden dat ze erop vooruit gegaan zijn onder zijn beleid. Dat is omdat de essentie van het beleid van Trump bijzonder appetijtelijk is voor de brede middenklasse in de rest van de Westerse wereld. De controle over de informatie moet ervoor zorgen dat mensen niet tot zinvolle antwoorden komen op pertinente vragen over wie er belang heeft bij zijn politieke keuzes. Door sociale media werd dat informatiemonopolie doorbroken in 2016. Trump werd ermee verkozen. Nu zijn mandaat afloopt, wordt zelfs de president van het machtigste land ter wereld gecensureerd door Facebook, Twitter en anderen. Zij herbevestigen daarmee de controle over de informatie. Zij, de aandeelhouders en managers, en niet de staat, de wet en dus de burger, bepalen wie fundamentele rechten mag uitoefenen en wie niet. Zij bepalen wat u te horen krijgt en wat niet, zij sturen het informatieverkeer. De oligarchie van Big Tech waar de macht bij enkelen ligt, eigent zich zo de controle toe over de democratie van burgers waar de macht bij velen ligt. Onder luid applaus van de klassieke media bovendien. En dat allemaal in naam van… de democratie. George Orwell schreef in zijn boek 1984 al hoezeer de realiteit getransformeerd wordt door de elite om hun belangen te verdedigen. ‘Oorlog is vrede. Vrijheid is slavernij. Onwetendheid is macht.’ 

Polarisering

De strijd tussen het volk en de elite, tussen het industrieel en financieel kapitalisme, tussen de speculatie en de productie, tussen het nationalisme en het globalisme, noemen ze ondertussen zowaar polarisering. Dat zou namelijk negatief zijn. Want dat legt bloot dat er een strijd is tussen belangen. En dat willen ze niet. Die strijd zou er niet mogen zijn. Want de elite wil niet dat haar belangen uitgedaagd worden door de belangen van het volk. Zij willen dat zoals voorheen, toen alles nog onder controle was, het volk de keuze heeft tussen verschillende partijen die in wezen uiteindelijk dezelfde belangen dienen. Die van de elite.

Cultuurstrijd

Om te vermijden dat dit ooit opnieuw kan gebeuren, zien we de contouren stilaan ontstaan van een zeer radicale en revolutionaire agenda. De migratiesluizen willen ze in Amerika, net zoals bij ons met het EU-migratiepact, opnieuw wagenwijd open zetten. De turbo moet erop om de omvolkingspolitiek in een onomkeerbare plooi te leggen. Naast deze etnoculturele fragmentatie willen ze de geschiedenis, cultuur, waarden en sociale structuur van het volk uit de brede middenklasse ondermijnen en vervolgens vernietigen. Met een cultuuroorlog tegen de geschiedenis, de schoonheid en de normaliteit door middel van genderideologie, woke, cancel culture, safe places en critical race theory voeren ze een psychologische oorlog om een volksgemeenschap te verdelen, te atomiseren, niet meer in zichzelf te laten geloven en zo de ruggengraat van dat volk te breken. Met allerhande censuurwetten willen ze niet echte haatspraak en nepnieuws bestrijden, maar de vrije meningsuiting als essentieel element van onze democratie en onvervreemdbare burgerlijke vrijheid inhoudsloos maken en dus als instrument voor machtsprojectie nutteloos maken. Zo willen ze verzekeren dat enige oppositie tegen hun globalistische agenda zelfs niet meer uitgesproken kan worden. De inzet is voor de globalistische elite niet het bestrijden (en dus overtuigen) van een tegenstander omdat die verkeerde argumenten heeft, maar het vernietigen van de vijand omdat die andere belangen heeft. Nationalisten willen tegenstanders overtuigen, globalisten willen vijanden vernietigen.

Totale oorlog

Trumps stijl is de mijne niet. Zijn politiek project is het mijne niet. Maar de onderliggende processen die veel belangrijker zijn voor nationalisten in Europa zijn wel fundamenteel. Trump heeft Amerika niet gepolariseerd of verdeeld. Het zijn de radicaal-linkse activisten van de Amerikaanse campussen van de jaren ’60 zijn die na een lange mars door de instellingen essentiële posities in media, cultuur en onderwijs in de samenleving ingenomen hebben, vervolgens gemonopoliseerd hebben, en die nu gebruiken in een totale vernietigingsoorlog tegen de eigen manier van leven, die de samenleving verdelen. Raciale breuklijnen worden daarbij slechts geïnstrumentaliseerd zoals we bij BLM zagen. Geen enkele zwarte heeft zijn lot verbeterd door standbeelden omver te trekken. Het lot van de zwarten zal de radicaal-linkse revolutionairen helemaal worst wezen. Het is de blanke cultuur die moet verdwijnen, niet de zwarte die een betere toekomst moet krijgen.

Place, not race

Een les van Trumps doorbraak bij het electoraat van minderheden en het verlies bij blanke hogere inkomens is ook dat het niet ras is wat een bepalende factor is, maar eerder plaats. Place not race. Een progressieve stedelijke en multiculturele elite staat tegenover een landelijker conservatief diep Amerika. Zij zijn onverzoenbaar. Het globalistisch systeem wil nu eenmaal niet uitgedaagd worden en het diepe Amerika wil nu eenmaal niet verdwijnen. Dit is het resultaat van de cultuuroorlog van de linkse elite sinds de jaren ’60 tegen de Amerikaanse manier van leven. Trump is gewoon de stem van het andere, diepe Amerika dat zich niet onderwerpt aan de culturele agenda van de globalistische elite, zichzelf niet wil zien verdwijnen en terugvecht voor hun belangen tegen de economische onderdrukking door de globalistische elite. Wat ze populisme noemen is in realiteit de noodkreet van een volk dat niet wil verdwijnen. Als het regent in Amerika, druppelt het in Europa.

Tom Vandendriessche, Europees Parlementslid voor het Vlaams Belang