Chat Control: EU wil al uw privécommunicatie kunnen lezen (PAL)
7 augustus 2025
Terwijl Europa op vakantie is, dringt de Europese Commissie aan op haar meest controversiële voorstel sinds jaren: Chat Control. Deze EU-wet zou elk digitaal bericht laten scannen op illegale inhoud. Negentien van de 27 lidstaten steunen het voorstel, waaronder België.
Het voorstel vereist dat alle platforms – van WhatsApp tot Signal, Facebook tot Snapchat – gebruikerscommunicatie gaan controleren. Ook clouddiensten en online goksites vallen onder de regelgeving. Het doel: opsporing van “child sexual abuse material (CSAM)”.
Griekse journalist Apostolis Fotiadis schreef in The Guardian dat hij in twintig jaar nog nooit zo’n belangrijk onderwerp zo genegeerd zag door de media. “Het is een poging om een gigantisch afluisterapparaat op te zetten,” aldus Fotiadis. Klassieke media en politici negeren het bewust, er verschenen enkel wat artikels die de voorstelling van de Commissie klakkeloos overnamen.
Versleuteling onder vuur
De Commissie serveert een drogreden: om kinderen te beschermen moet versleuteling nutteloos worden gemaakt. Veiligheidsdeskundigen waarschuwen dat de gebruikte scantechnologie fouten zal bevatten en gevaarlijke situaties creëert. Onderzoekers van Imperial College London stellen dat elk massaal scanningssysteem snel kan worden omgebouwd tot gezichtsherkenning zonder toestemming.
“Waarom krijgt zo’n controversiële wet prioriteit?”
“Seksuele roofdieren hacken op zoek naar afbeeldingen – encryptie beschermt kinderen juist”, zegt de Nederlandse kinderrechtenactiviste Arda Gerkens. De cruciale vraag blijft: in welke mate helpt het doorbreken van versleuteling werkelijk de kinderbescherming?
België akkoord met Orwelliaans compromis
Op 7 augustus kwam verrassend nieuws: België zou akkoord zijn gegaan met het nieuwe Commissievoorstel. Het Deense EU-voorzitterschap zette Chat Control weer op de agenda, met steun van Hongarije, Zweden, Italië en Spanje. Het dossier moet tegen oktober worden doorgedrukt met gekwalificeerde meerderheid. Geen enkel nationaal parlement kan hierover stemmen – het wordt een verordening met directe werking in alle lidstaten.
De nieuwe oplossing heet “pre-encryption scanning on devices”. In plaats van versleuteling te verzwakken, moet de gebruiker zelf zijn communicatie scannen via ingebouwde software op smartphones en computers. Een Franse blogger vergelijkt het: “Alsof de postbode je brieven bij je thuis komt lezen voordat je ze frankeert.”
“Dit bevestigt dat massacontrole het uiteindelijke doel is”
Het compromis heeft dezelfde zwakte als het oorspronkelijke voorstel: niet criminelen zijn het doelwit, maar iedereen die versleutelde kanalen gebruikt. Privégesprekken blijven door algoritmes gecontroleerd. Het nieuwe voorstel bevat ook verplichte leeftijdscontrole en een verbod op anonimiteit voor alle berichtenplatformen.
Waarom nu?
Een hoge Europol-functionaris zei in 2022 dat het doorgeven van alle gegevens aan de politie – ook van onschuldige gebruikers – “erg nuttig is voor eventueel toekomstig gebruik.” Dit bevestigt dat massacontrole geen speculatie is, maar het doel.
De vraag is niet hoe betrouwbaar de technologie is, maar waarom de Europese Commissie zo vasthoudend deze regelgeving doorvoert. Regelgeving die voor EU-burgers kan uitdraaien op minder veiligheid en verlies van privacy. Waarom krijgt zo’n controversiële wet prioriteit? De timing tijdens de zomer is verdacht – alsof internet niet op conventionelere manieren veiliger te maken is.