Een zorgvolmacht is niet alleen bestemd voor ouderen. Ook bij heel wat jongere mensen kan het noodlot toeslaan! De zorgvolmacht is dus voor elke leeftijd.

Stel dat u zwaar ziek bent, dat u in een coma belandt of begint te dementeren. Wie beheert dan uw rekeningen of bepaalt welke zorg je wil als je zelf niet meer in staat bent om beslissingen te nemen? In Vlaanderen is het mogelijk om bepaalde afspraken rond uw zorg en handelingen vast te leggen via de zorgvolmacht. Een zorgvolmacht biedt niet alleen de oplossing maar brengt ook gemoedsrust. Met de zorgvolmacht bepaalt u de spelregels vanaf de dag dat je er tijdelijk of definitief zelf niet meer toe in staat bent. Een zorgvolmacht kan dus ook tijdelijk zijn: bijvoorbeeld tijdens een periode dat u wilsonbekwaam bent na een zwaar ongeval. De (buitenrechtelijke) zorgvolmacht is een overeenkomst waarin de volmachtgever of lastgever (u dus) één of meerdere vertrouwenspersonen of lasthebbers (partner en/of kind(eren) of iemand zonder familieband) aanduidt die namens u welomschreven beslissingen mogen nemen en handelingen mogen stellen. Beslissingen over vermogensbeheer, medische zorg en andere persoonlijke aangelegenheden die jijzelf niet meer kan nemen. Het voorkomt ook dat de vrederechter een bewindvoerder aanstelt. Het doel van de zorgvolmacht is dus om de regie te houden over jezelf, ook bij wilsonbekwaamheid.

In de zorgvolmacht kan u zelf bepalen wanneer die in werking zal treden en welke formaliteiten daartoe dienen vervuld te worden. Het is heel belangrijk dat u de zorgvolmacht zo gedetailleerd mogelijk opmaakt. Zo kan u bijvoorbeeld bepalen wanneer de zorgvolmacht in werking zal treden indien u wilsonbekwaam bent en dat deze wilsonbekwaamheid dient vastgesteld te worden door één of meerdere artsen. In de zorgvolmacht kan ook persoonsrechtelijke aangelegenheden worden opgenomen zoals bijvoorbeeld wie uw medische vertegenwoordiger zal zijn en u kan vertegenwoordigen voor het uitoefenen van de rechten van de patiënt, maar is niet specifiek bedoeld om uw levenseinde te regelen.

Anticiperen op dagen dat het minder goed gaat!

Voor het expliciet vast te leggen van uw wensen rond levenseinde zoals euthanasie of andere vormen van zelfgekozen sterven kan u gebruik maken van een wilsverklaring of levenswens. In Vlaanderen bestaan er verschillende mogelijkheden om  1. uw levenswens schriftelijk vastleggen in een levenswensdocument dat u bij uw arts kan laten vastleggen (globaal medisch dossier);  2. bij het gemeentebestuur van uw eigen woonplaats kan u ook een wilsverklaring in verband met euthanasie laten registreren (blijft geldig voor een periode van 5 jaar vanaf de datum van de wilsverklaring);  3. naast en apart van de zorgpremie, een notariële akte laten opstellen waarin u uw wensen over levenseinde beschrijft.

In principe geldt de volmacht voor het leven van de volmachtgever maar kan ook vroeger eindigen. Indien u nog bekwaam bent en je hebt het vertrouwen verloren in jouw vertrouwenspersoon dan kan je de volmacht intrekken. Het is dus aangewezen om in de zorgvolmacht ook een opvolgende vertrouwenspersoon aan te stellen. Hij zal dan kunnen optreden indien de oorspronkelijke vertrouwenspersoon zijn mandaat niet correct invult of wanneer de oorspronkelijke vertrouwenspersoon zijn mandaat door overlijden of wilsonbekwaamheid niet langer kan waarnemen.

De zorgvolmacht kan onderhands opgemaakt worden, maar ik persoonlijk (en velen met mij) geef de voorkeur om het notarieel te verlijden. De kostprijs ligt tussen de 220 en 250 €. Zowel de onderhandse als de notariële wordt geregistreerd door de notaris in het Centraal Register voor Lastgevingen. Dus ook de onderhandse zorgvolmacht moet door de notaris geregistreerd worden. Zo kan elke notaris van het land dit gemakkelijk terugvinden als er voor een bepaalde persoon een zorgvolmacht bestaat. Want zonder deze registratie zal de volmacht geen uitwerking hebben.

Zorgvolmachten en registratieformulieren kan je makkelijk op internet opzoeken en downloaden. Maar mijn voorkeur zou naar de notaris gaan.

Nogal wat mensen hebben vragen bij zorgvolmacht en levenseinde. Hiermee wil ik hen ietwat wegwijs maken.

Hugo De Bondt