Wie kent nog dat bittere aperitiefdrankje op basis van gedroogde sinaasappelschillen en allerlei kruiden? We moeten toegeven dat Picon, dat zo’n 180 jaar bestaat, aan populariteit verloor. Tijd voor eerherstel. 

Eigenaardig aan Picon is dat het in Noord-Afrika werd uitgevonden en ontwikkeld, maar vooral in het noorden wordt gedronken, voornamelijk in de grensstreek tussen beide Vlaanderen. Vele daguitstappen naar het Heuvelland en de streek rond Kassel/Boeschepe worden afgesloten met een goed gekoelde Picon.

Picon is een beetje nostalgie. We associëren het onmiddellijk met de kitsherige cafeetjes uit de jaren ’60 en ’70 van vorige eeuw, waar de formicatafeltjes, de ongezellige TL-lampen en de sanseveria’s niet mochten ontbreken. Al die elementen waren in perfecte harmonie met een “Picon au vin blanc”. Elk van die cafés beschikte ook over zijn eigen Picon-recept, het ene al beter dan het andere. Wanneer men erom vroeg, dan kreeg men meestal een lachend, ontwijkend of half antwoord. Dat was het spel, het hoorde erbij. 

Wie was Gaétan Picon?

Gaétan verlaat In 1815 samen met de familie Picon de streek rond het Ligurische Genua (toen een Franse provincie) om zich in Marseille te vestigen. De jonge Gaétan gaat dan als leerjongen aan de slag bij verschillende distilleerders in Aix-en-Provence, Toulon en Marseille. Daar groeit zijn interesse voor botanische dranken en infusen. Dat zal hem later tijdens zijn legerdienst goed van pas komen.

 Geschiedenis

“Picon is eigenlijk ook een klein beetje een Belgisch drankje, want in 1837 vond een in België (Philippeville) wonende Fransman het recept voor de Amer Picon uit”, zo schreef een vooraanstaand Vlaams weekblad uit Roeselare. Wanneer de journalist(e) dat neerpende was er van fake- of nepnieuws nog geen sprake, anders was de eerste prijs daarvoor binnen bereik. Gaétan Picon heeft namelijk nooit een voet op Belgische bodem gezet. Toen de man het levenslicht zag bestond deze constructie niet eens. Dat hij in Philippeville verbleef is correct. Maar dan spreken we wel van de Algerijnse stad met dezelfde naam, zo’n 2598 km verder, het huidige Skikda. Tot in 1962, het einde van de Algerijnse Oorlog, heette Skikda (een stad van 160.000 inwoners  in het noordoosten van Algerije) Philippeville.

Uitvinding

Wanneer de eerste Fransen zich omstreeks 1830 in Algerije installeerden, bestond er geen remedie of medicatie tegen de malariaziekte. Water drinken van ongecontroleerde waterbronnen was zo goed als zijn eigen doodvonnis tekenen. Veel wetenschappers zochten intensief naar een middel om de uitbreiding van paludisme (malaria) tegen te gaan. In 1834 ontwikkelde Picon op zijn 28ste – zelf aangetast door de malariaziekte – zijn “Picon”. Hij kende de ziekte maar al te goed, want hij kreeg het ook al als kind. Oude recepten van zijn grootmoeder – waarvan hij dacht dat ze zijn malaria op jeugdige leeftijd hadden gestopt – werden terug bovengehaald en aangepast. Zestes van appelsien, kina en gentiaan liet hij in een eau-de-vie trekken. Bij mensen met malaria verjoeg zijn uitvinding de koorts, waarna generaal Valée (1773-1846) – bevelhebber van de Franse troepen in Algerije – hem verzocht om het drankje voor het volledige korps te produceren. Wat ook geschiedde.

Na zijn legerdienst in 1840 opende Picon een eerste distilleerderij in Phillippeville. Het product heette toen “Amer Africain” (of “Amer Algérien”). Zijn drankje had zodanig succes dat hij in Algerije nog drie fabrieken oprichtte. Een bronzen medaille, verkregen tijdens de wereldtentoonstelling in Londen in 1862, zorgde voor de grote doorbraak en de man zijn later fortuin. In 1872 verhuisde Gaétan Picon opnieuw naar Frankrijk en stichtte hij in Marseille een grote distilleerderij en hernoemde zijn product tot Amer Picon. Al snel leek deze locatie te klein en succursalen in Bordeaux en elders werden opgericht. Momenteel wordt Amer Picon verdeeld door de groep Moët Hennessy Diageo, dochtervennootschap van de groep Louis Vuitton Moët Hennessy, gekend voor talrijke luxeproducten. 

Samenstelling

De grondstoffen van Picon zijn de Muskat- en Clairettedruiven uit het zuiden van Frankrijk. De druivenmost wordt met alcohol verrijkt waardoor de normale fermentatie onderbroken wordt. Daarna worden de kruidenextracten (Gele Gentiaan, schors van Kina en schillen van citrusvruchten) toegevoegd die de Picon op smaak moeten brengen. Doordat het gistingsproces vroeg genoeg onderbroken wordt, moet er geen bijkomende suiker meer toegevoegd worden. De zoetheid van de Picon komt dus uitsluitend van de druivensuiker die in de most aanwezig is.

Picon heeft (had) een redelijk hoog alcoholpercentage en wordt dus weinig puur gedronken. Voor 1970 was het alcoholgehalte 39°. Later werd dat enkele keren aangepast, maar sinds 1989 is dat 21°. Meestal wordt het met witte wijn of bier geserveerd, aangevuld met grenadine of citroensiroop, Cointreau, Curaçao Orange, Triple Sec, Grand-Marnier en geperst sinaasappelsap.

…………………………………………………………………………………

Voor wie zijn eigen drankje wil maken

13 gr rode kina, 13 gr gentiaan, 7 gr gedroogde bittere sinaasappelschillen, 1 liter alcohol van 90°, 6 onbespoten (of goed gewassen) sinaasappels, 2 kg suiker, 20 cl vloeibare karamel en 4 liter water. (Schil de sinaasappelen daarvoor met de dunschiller en tracht het wit gedeelte onder de schil te vermijden. Laat de schillen drogen een de oven aan +/- 80°). Laat de kina, de gentiaan en de sinaasappelschillen gedurende 24 uur trekken in de pure alcohol. Plet het sinaasappelvlees, doe er 1 liter water bij en zet het gedurende 8 dagen in de koeling.

Giet het sinaasappelconcentraat door een neteldoek en voeg er de suiker, 3 liter water en de karamel aan toe. Warm even op om de suiker op te lossen en laat goed afkoelen. Giet nu ook alcohol met kruiden door de neteldoek en meng beide vloeistoffen. Het product is nu klaar om op de fles te gaan. U kan er natuurlijk uw eigen cachet aan geven door bijvoorbeeld meer kina of gentiaan toe te voegen. Er zal altijd een klein bezinksel ontstaan. Goed schudden voor gebruik helpt daarbij. Van een echte Picon kunnen we niet spreken, maar het komt sterk in de buurt. En vooral,  het maken geeft al voldoening.

Alle kruiden zijn online te bestellen bij de schitterende herboristerij Desmecht aan het Brusselse Katlijneplein: https://www.desmecht.com/?lang=nl

Gezondheid!

RVW