De advocaat-generaal bij het Hof van Justitie van de Europese Unie verwijt oud-minister Karel Pinxten (Open VLD) ‘een volstrekte minachting voor de regels’, toen hij lid was van de Europese Rekenkamer. Naast onterechte vergoedingen voor plezierreisjes en jachtpartijen worden hem ook ‘belangenconflicten’ verweten.

Karel Pinxten (68), een oud-minister van Defensie en Landbouw van de CVP die later overstapte naar de Open VLD, was lid van de Europese Rekenkamer van 1 maart 2006 tot en met 30 april 2018. Hij controleerde mee de uitgaven van de Europese Unie die gingen over externe betrekkingen, uitbreiding en humanitaire hulp.

Maar in 2016 kreeg de Rekenkamer lucht van verschillende ernstige onregelmatigheden die Pinxten zou hebben gepleegd tijdens dienstreizen. Pinxten weigerde die kosten echter terug te betalen. De Rekenkamer vernam dat jaar ook dat Pinxten mogelijk verzekeringsfraude had gepleegd. In maart 2017 opende de Europese antifraudedienst Olaf officieel een onderzoek naar de feiten, met een inspectie in het kantoor van Pinxten in november 2017. In zijn eindverslag in juli 2018 besloot Olaf al dat er sprake was van verschillende misbruiken. Omdat er strafbare feiten zouden zijn gepleegd, bezorgde Olaf het dossier ook aan het Luxemburgse gerecht, waarna de openbaar aanklager daar al eind 2018 Pinxtens immuniteit liet opheffen.

TIP

Nu heeft ook de advocaat-generaal bij het Hof van Justitie van de Europese Unie zijn conclusie, die 59 bladzijden lang is, uitgebracht over de affaire. Daarin vordert hij om twee derde van Pinxtens pensioenrechten als oud-lid van de Europese Rekenkamer af te nemen. ‘In zijn geheel gezien’ wijst het gedrag van Pinxten volgens de advocaat-generaal op ‘een volstrekte minachting voor de geldende regels’ en ‘een houding om zijn functie bij de Rekenkamer te gebruiken om zijn voordelen uit te breiden op kosten van de EU’. En dat ’terwijl de Rekenkamer net het financiële geweten van de Europese Unie moet zijn’. Niets wat Pinxten aanhaalt, kan zijn gedrag verontschuldigen, luidt het.

Liefst 332 dienstreizen waarvoor Karel Pinxten vergoedingen kreeg, hebben niets met zijn taken bij de Rekenkamer te maken.

Pinxten liet volgens de advocaat-generaal onder andere na al zijn externe activiteiten aan te geven, hoewel dat verplicht is. Zo kocht hij al in 2016 een huis en een wijngaard in Bourgondië en beheerde hij in dat verband ook een vennootschap. Maar dat kwam pas aan het licht aan het einde van zijn mandaat.

Wat de advocaat-generaal naar eigen zeggen vooral ‘laakbaar’ vindt, is dat Pinxten tussen 2006 en 2017 nog bestuurslid bleef van zijn partij in België, terwijl leden van de Rekenkamer geen politieke functie meer mogen vervullen. Alleen al tussen februari 2009 en april 2010 nam hij deel aan 30 van de 57 vergaderingen, zo blijkt.

Daarnaast was er volgens de advocaat-generaal nog een ander ‘duidelijk belangenconflict’, toen Pinxten op 20 november 2014 aan Federica Mogherini, de hoge vertegenwoordiger van de EU voor Buitenlandse Zaken en het Veiligheidsbeleid, een privéappartement te huur aanbood, terwijl die entiteit viel onder de bevoegdheid van de Kamer van de Rekenkamer waarvan hij deken was.

Cuba

Ook 332 dienstreizen die Pinxten had goedgekeurd en waarvoor hij vergoedingen kreeg, zouden niets te maken hebben gehad met zijn taken bij de Rekenkamer, is te lezen in de conclusie van de advocaat-generaal. Olaf raadde de Rekenkamer al aan ruim 472.000 euro aan ingebrachte kosten terug te vorderen van Pinxten, naast nog eens bijna 98.000 euro salaris wegens zijn talrijke afwezigheden.

Volgens de advocaat-generaal leveren verschillende feiten ‘ruimschoots het bewijs’ van misbruiken. Zo deed Pinxten alsof hij was uitgenodigd op het Crans Montana Forum in Zwitserland, wat niet klopte, en toen hij dankzij ‘een Belgische minister’ daar toch mocht aanwezig zijn, bleken er helemaal geen ‘werksessies’ of formele besprekingen plaats te vinden. ‘Een weekendje in de bergen’, luidde het programma. Pinxten vroeg ook extra geld om er nog wat langer te overnachten met zijn vrouw.

Van 30 maart tot 14 april 2015 was Pinxten dan weer op ‘officiële dienstreis’ met zijn vrouw in Cuba, met ruim 10.000 euro aan vergoedingen. Zogezegd om ‘extra inzicht te krijgen in de betrekkingen tussen de EU en Cuba’, maar het bleek van meet af aan grotendeels om een privé-rondreis te gaan, stelt de advocaat-generaal. Pinxten trok er dan ook naartoe met een toeristenvisum en geen werkvisum.

Jachtpartijen

De advocaat-generaal verwijst ook naar zo’n 40 jachtpartijen waaraan Pinxten deelnam en waarbij hij in sommige gevallen deed alsof die officiële dienstreizen waren, zoals drie jachtpartijen in het Franse Chambord en twee in Ciergnon in ons land. Maar de officiële uitnodigingen voor de jachtpartijen in Frankrijk, die dateren van 2013, 2015 en 2016, maakten alleen gewag van een ‘jacht ter beheersing van de everzwijnenpopulatie’ of van ‘jacht voor populatiebeheersing’, niets officieels. De uitnodigingen die hij in 2014 en 2015 kreeg voor jachtpartijen in Ciergnon had de ‘protocolchef bij het Huis van de Koning der Belgen’ naar zijn thuisadres verstuurd en daarin werd niet verwezen naar zijn functie bij de Rekenkamer.

Pinxten zou tot slot ook misbruik hebben gemaakt van de twee tankkaarten waarmee hij als diplomaat in Luxemburg btw- en accijnsvrij kon tanken. De auto’s waarvoor hij de kaarten mocht gebruiken waren dieselwagens terwijl er ook regelmatig benzine mee is getankt. De tankbeurten volgden elkaar verdacht snel op, soms zelfs al na twee à vier minuten. Hij zou de tankkaart dus aan ‘onbevoegde derden’ hebben uitgeleend.

in tegenstelling tot Olaf acht de advocaat-generaal het wel niet bewezen dat Pinxten valse verklaringen zou hebben afgelegd bij zijn verzekeraar. Pinxten had aan zijn verzekeraar aangegeven dat zijn chauffeur over een koffer met een fles wijn en kleding was gereden en een andere keer dat de chauffeur tegen zijn privéwagen was gebotst.

Het is de eerste keer dat er bij het Hof van Justitie van de Europese Unie een zaak is aangespannen tegen een (ex-)lid van de Rekenkamer omdat die de wettelijke regels en ethische normen niet zou hebben nageleefd. De uitspraak, die verwacht wordt over vijf à zes maanden, zal ook aangeven welke gedragsnormen we mogen verwachten van hoge ambtsdragers, niet alleen bij de Rekenkamer, maar bij ook bij de zes andere instellingen van de Europese Unie.

Persoonlijke nota: Pinxten verdiende 17.000 euro per maand.