20/09/2022 Tom Vandendriessche

De gemiddelde energiefactuur voor Vlaamse gezinnen bedraagt nu al 9.000 euro.
Multimiljonair Christian Leysen heeft een advies voor deze mensen: ‘Minder
verwarmen, de lichten doven, kouder douchen, dat moeten we doen’. Het is niet
geheel duidelijk of hij vindt dat deze maatregelen ook op zichzelf van toepassing
zijn. Dit is echter maar het topje van de ijsberg. De gevolgen van de energiecrisis
zijn veel fundamenteler.
Productieprocessen worden stilgelegd en veroorzaken werkloosheid. Industrie
delokaliseert, om wellicht nooit meer terug te keren. Recordinflatie vernietigt
koopkracht en spaartegoeden. Overheden kijken naar de diepe afgrond van steeds
groter wordende schuldenputten. De sneeuwbal die ze zelf in gang geduwd hebben is
steeds sneller aan het rollen. Ze wijzen angstig naar elkaar en durven de waarheid niet
te vertellen tegen de mensen. Door hun politieke keuzes zijn we allemaal collectief
aan het verarmen. Hoe zijn we hemelsnaam hierin terechtgekomen en hoe kunnen we
er nog uit geraken?

Groen dogmatisme
De oliecrisis in de jaren ’70 bewees hoe kwetsbaar Europa was. We waren immers
afhankelijkheid van import van fossiele brandstoffen uit het buitenland. Overal in
Europa werden daarom massaal kerncentrales gebouwd om hoogtechnologisch zelf
energie te produceren. Tegen eind jaren ’80 was België op die manier zelfs een
exporteur van elektriciteit geworden.

Om premier van België te worden sloot Guy Verhofstadt (Open Vld) in 1999 evenwel
een paarsgroene coalitie. In ruil daarvoor kregen de groene partijen de sluiting van de
kerncentrales gedaan. Groen werd electoraal afgestraft, maar had het kader geschapen
voor de volgende decennia energiebeleid gebaseerd op hun anti-nucleaire doctrine.
Om het verlies aan energieproductie op te vangen, besloten opeenvolgende Vlaamse
en federale regeringen zon- en windenergie te stimuleren met overmatige
subsidiëring. De kosten daarvan kwamen, net als allerhande klimaatheffingen, in de
factuur van de burger terecht. Hernieuwbare energie was zo niet alleen erg duur, maar
bovendien ontoereikend om het verlies aan binnenlandse productie door de sluiting
van de kerncentrales op te vangen.
De eengemaakte Europese energiemarkt zou dat wel oplossen en via
netwerkstabiliteit dachten ze bevoorradingszekerheid te realiseren
Geen probleem meenden N-VA, CD&V, Open Vld en Vooruit. De eengemaakte
Europese energiemarkt zou dat wel oplossen en via netwerkstabiliteit dachten ze
bevoorradingszekerheid te realiseren. Het probleem van de kernuitstap schoven alle
partijen gewoon voor zich uit. Toen Vivaldi aan de macht kwam, maakte Groen het
werk af dat ze gestart waren onder Verhofstadt. Ze sluiten de kerncentrales definitief.
Ze willen door het doelbewust organiseren van energieschaarste investeringen in
hernieuwbare energie en energiebesparing forceren. Hoge energieprijzen zijn het
onvrijwillig gevolg voor de burger. Die zal de electorale prijs allicht bij Groen in de
bus doen vallen. Maar dat is nu eenmaal de prijs die extremisten bereid zijn te betalen
om hun dogma’s aan de meerderheid op te leggen.

Liberaal moralisme
Tegen de achtergrond van deze doelbewust georganiseerde energieschaarste brak de
oorlog in Oekraïne uit. De reactie in Europa werd gedreven door technocratische
overmoed en emotionele hysterie. Het ene na het andere economisch sanctiepakket
werd afgekondigd. Daarmee dacht men Poetins oorlogsmachine zonder geld te zetten
en zo de oorlog te stoppen.
Bovendien viseerde men de oligarchen rechtstreeks in de hoop dat deze machtselite
Poetin zou afzetten. En als dat niet gebeurde, hoopte men dat de bevolking door de
gevolgen van de economische oorlogsvoering in opstand zou komen tegen dictator
Poetin. Niets van dat alles gebeurde natuurlijk. En dat wisten we eigenlijk al op
voorhand.
De Amerikaanse professor internationale relaties John Mearsheimer legt in zijn boek
The great delusion uit hoezeer liberaal wensdenken conflicteert met internationale
realiteiten. De boemerang van die onbezonnen economische sancties wordt
ondertussen wel helemaal duidelijk. De EU startte die economische oorlogsvoering
met lege gasvoorraden en zonder voldoende alternatieven. Bijgevolg heeft de EU aan
Rusland elke mogelijke kans geboden energie als wapen in te zetten. Dat resulteert in
historisch hoge prijzen, waardoor Rusland nu 5.4 miljard dollar per maand méér int
uit zijn energie-export.
Bovendien moet de EU gaan bedelen bij radicaal-islamitische dictaturen zoals Qatar
en Saoedi-Arabië
Bovendien moet de EU gaan bedelen bij radicaal-islamitische dictaturen zoals Qatar
en Saoedi-Arabië. Erger nog, een land als Azerbeidzjan valt zijn buurland Armenië
aan omdat het weet dat de EU niet zonder zijn gas kan. De ayatollahs in Iran bieden
grootmoedig gas aan, goed wetend dat er nu sancties zijn tegen hun land die dat
verhinderen. Erdogan lacht Europa openlijk in het gezicht uit.
Ondertussen doet de rest van de wereld natuurlijk helemaal niet mee met die EUsancties. Een strategische vijand als China neemt het cadeau dankbaar in ontvangst en
importeert massaal goedkope Russische energie, die ze bovendien net zoals India
gewoon opnieuw doorverkopen aan Europa. Maar veel fundamenteler verwerft de
Chinese economie een strategisch competitief voordeel door die goedkope energie.
Onze bedrijven worden vermalen op de wereldmarkten tussen China en de Verenigde
Staten.
Nog meer dan financiële collectieve verarming, zijn een economische ineenstorting
en complete degradatie van Europa in de wereld het gevolg. Ze hebben ons in een
moeras getrokken terwijl ze geen flauw benul hebben hoe we daar ooit opnieuw gaan
uit geraken.

It’s time for choosing
Deze energiecrisis kan potentieel een veel duurzamer negatief effect hebben op
Europa dan de banken-, euro- en coronacrisis samen. Het positieve is dat deze
energiecrisis niet uit de lucht komt gevallen, ons niet zomaar overkomt, maar het
gevolg is van doelbewuste politieke keuzes, gedreven door groen dogmatisme en
liberaal moralisme. We stellen empirisch vast tot wat die keuzes leiden: collectieve
verarming, economische zelfmoord en degradatie van Europa in de wereld. China en
de VS zijn nu al de grote overwinnaars uit de Russisch-Oekraïense oorlog. Rusland
heeft zijn militaire zwakte aan de hele wereld getoond, Europa heeft zijn
economische kwetsbaarheid geïllustreerd.
We zijn door de politieke keuzes uit het verleden nu op een punt gekomen dat er
eigenlijk geen goede keuzes meer te maken zijn
We zijn door de politieke keuzes uit het verleden nu op een punt gekomen dat er
eigenlijk geen goede keuzes meer te maken zijn. Maar we kunnen wel nog altijd onze
keuzes vooralsnog zelf maken. We zullen daarbij altijd een prijs moeten betalen,
gelijk welke keuze we maken. Daarbij moeten we afwegen wie die prijs betaalt en om
welke reden. Ursula Von der Leyen bezweert fanatiek dat we verder op de ingeslagen
weg moeten verder gaan van klimaattransitie en totale economische oorlog met
Rusland ‘as long as it takes’. Daarbij volharden we in het groen dogmatisme en het
liberaal moralisme. Dat is een valide keuze, maar men moet natuurlijk ook bereid zijn
daar ten volle de voorspelbare gevolgen van te dragen.
De economische sancties zijn een dood paard. Je kan nog zoveel ‘ju’ roepen als je
wil, dat paard gaat nooit beginnen lopen
Er is echter ook een andere keuze die vertrekt vanuit realisme en pragmatisme. De
economische sancties zijn een dood paard. Je kan nog zoveel ‘ju’ roepen als je wil,
dat paard gaat nooit beginnen lopen, net zoals de sancties niet werken maar het
omgekeerde effect hebben. Die EU-sancties moeten we dus onderhandeld afbouwen.
Ten tweede moeten we klimaatwaanzin stoppen en opnieuw zoals na de oliecrisis
inzetten op energie-onafhankelijkheid. Dat doen we door de oprichting van een
Vlaams energiebedrijf dat autarkie nastreeft met zon- en windenergie, maar vooral
ook door de bouw van nieuwe Vlaamse en groene kerncentrales om ons zo voor de
volgende decennia te verzekeren van een fundamenteel instrument van sociaaleconomische sturing en bescherming. De fundamentele keuze die we moeten maken
gaat over ‘double down’ of ‘cut your losses’. Op 25 september in Italië, 2 oktober in
Bulgarije en 8 november in de VS kunnen kiezers daar al over beslissen. Hopelijk
eerder vroeg dan laat ook bij ons.